Historia Sekcji Inżynieria Komunikacyjna
Początki Sekcji Inżynieria Komunikacyjna należy identyfikować wraz z początkiem działalności Komitetu Inżynierii Lądowej.
W pierwszej kadencji działalności Komitetu tj. w latach 1952 – 1957 powołano 11 Sekcji w tym Sekcję nr 3 – Mostów stalowych i żelbetowych – przew. Prof. Franciszek Szelągowski, ponadto powołano Sekcję nr 5 – Kolejnictwa – przew. Prof. Jan Grubecki oraz Sekcję nr 6 – Drogownictwa – przew. Prof. Stanisław Lenczewski. Sekcja Kolejnictwa zajmowała się m.in. zagadnieniami badań nawierzchni kolejowej a Sekcja Drogownictwa m.in. analizą programów szkół wyższych z zakresu drogownictwa oraz badaniami nośności podłoża nawierzchni drogowych.
W kadencji 1957 – 1965 w dalszym ciągu działają Sekcje Kolejnictwa i Drogownictwa pod tym samym kierownictwem. Natomiast działalność Sekcji Mostów włączono odpowiednio do Sekcji Konstrukcji z betonu zbrojonego oraz Sekcji Konstrukcji stalowych.
W kadencji 1966 – 1968 zlikwidowano Sekcje Kolejnictwa i Drogownictwa a powołano Sekcję Inżynierii Komunikacyjnej, przewodniczącym został prof. Jan Grubecki. Sekcja podjęła zagadnienia związane z optymalizacją węzłów komunikacyjnych oraz optymalizacją rozwiązań komunikacyjnych i materiałowych komunikacyjnych konstrukcji inżynierskich.
W kadencji 1969 – 1971 przewodniczącym Sekcji Inżynierii Komunikacyjnej został
prof. W. Wyrzykowski i powołano dwie podsekcje: Dróg (przew. Prof. J. Różycki) oraz Transportu (przew. Doc. B. Gajda). Członkowie Sekcji włączyli się do opracowania XV tomu Budownictwa betonowego – Drogi, Lotniska, Koleje, Budowle podziemne (kier. zesp. autorskiego prof. Stanisław Lenczewski).
W kadencji 1972 – 1977 nastąpiła zmiana nazwy Komitetu na Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej. Przewodniczącym Sekcji Inżynierii Komunikacyjnej został prof. Tadeusz Basiewicz. Z inicjatywy prof. W. Wasiutyńskiego podjęto działania o powołaniu wydawnictwa z serii Inżynieria Komunikacyjna. Zadania tego podjął się zespół w składzie: prof. T. Basiewicz,
prof. J.Głomb, prof. J. Kmita. Ustalono, że Seria będzie się składała z 35 tomów 10-arkuszowych. Tomy będą zgrupowane w działach:
– inżynieria systemów komunikacyjnych i zagadnienia ogólne,
– drogi kolejowe,
– drogi samochodowe i lotniska,
– mosty.
Przewodniczącym Rady Programowej Serii został prof. Roman Ciesielski, zastępcą
prof. Tadeusz Basiewicz a członkami Rady zostali: prof. Józef Głomb, prof. Jan Kmita,
doc. Jan Pachowski, mgr Czesław Kulesza. W październiku 1976 r. ukazał się pierwszy tom z tej Serii.
W kadencji 1978 – 1980 funkcję Przewodniczącego pełnił prof. Tadeusz Basiewicz. W kadencji tej wydano 8 pozycji książkowych z serii „Inżynieria Komunikacyjna”. Trzy pozycje z budownictwa kolejowego, dwie z komunikacji miejskiej, jedna z budownictwa mostowego, jedna z tuneli i przejść podziemnych, jedna z budownictwa komunikacyjnego na szkodach górniczych oraz jedna z zastosowania metod geofizycznych w budownictwie komunikacyjnym.
W kadencji 1981 – 1983 funkcję przewodniczącego sekcji Inżynieria Komunikacyjna pełnił prof. Józef Głomb. W Sekcji przygotowano dwa opracowania: „Stan techniczny torów kolejowych w Polsce” oraz „Stan mostownictwa w Polsce”. Powołano zespół do spraw programów studiów na specjalnościach komunikacyjnych.
W kadencji 1984 – 1986 funkcję Przewodniczącego sekcji pełnił prof. Tadeusz Basiewicz. Przygotowano referat cząstkowy na III Kongres Nauki Polskiej pt: „ Transport lądowy” (prof. T. Basiewicz). Posiedzenia Sekcji odbywały się w różnych jednostkach naukowych, które prezentowały swoje osiągnięcia. W 1986 roku w miejscowości Trzebinia – Górka zorganizowano sympozjum poświęcone pracom habilitacyjnym prowadzonym w inżynierii komunikacyjnej jak również stymulacji rozwoju kadry naukowej.
W kadencji 1987 – 1990 funkcję Przewodniczącego Sekcji Inżynieria Komunikacyjna sprawował kolejny raz prof. Tadeusz Basiewicz. W tej kadencji wydano 3 ostatnie zeszyty Serii Inżynieria Komunikacyjna. Ostatecznie wydano w tej Serii 22 pozycje. Sekcja odbyła 9 spotkań na których omawiano zagadnienia związane z prowadzonymi pracami badawczymi w zakresie drogownictwa, kolejnictwa i mostownictwa. Spotkania odbywały się w różnych jednostkach naukowych: Politechnika Warszawska, Politechnika Śląska, Politechnika Poznańska, Politechnika Lubelska, Wojskowa Akademia Techniczna. W 1989 roku odbyło się drugie spotkanie dla habilitantów w Woli Zręczyckiej k. Krakowa, na którym omawiano prace z zakresu inżynierii komunikacyjnej. Informacje o przygotowywanych pracach przysłało 15 habilitantów. Podczas spotkania wystąpiło 10 osób. Sekcja zgłosiła do Komisji Nagród Wydziału IV PAN wniosek o nagrodę dla dra Kazimierza Kłoska z Politechniki Śląskiej za pracę habilitacyjną pt: „Wpływ odkształceń podłoża górniczego na współpracę podtorza z nawierzchnią dróg kolejowych”. Nagroda została przyznana.
W kadencji 1990 – 1992 funkcję przewodniczącego sekcji Inżynieria Komunikacyjna pełnił prof. Wojciech Suchorzewski. Podczas spotkań Sekcji omawiano zagadnienia programowania rozwoju, projektowania, budowy i utrzymania dróg, mostów, kolei (w tym metra i tramwajów) oraz lotnisk a także wpływ infrastruktury na środowisko.
W kadencji 1993 – 1996 funkcję przewodniczącego pełnił w dalszym ciągu prof. Wojciech Suchorzewski. Podczas spotkań Sekcji omawiano: metody projektowania, diagnostyki i oceny degradacji nawierzchni drogowych i kolejowych. Projektowanie i eksploatacja systemów oraz elementów infrastruktury z wykorzystaniem modelowania i technik symulacyjnych. Sekcja sprawowała opiekę naukową w latach 1995, 1996 nad dwoma Międzynarodowymi Konferencjami „Trwałe i bezpieczne nawierzchnie drogowe”. Odbywały się one w Kielcach przy okazji Międzynarodowych Targów Budownictwa Drogowego AUTOSTRADA POLSKA. W 1994 roku sekcja uczestniczyła w I krajowej konferencji „Estetyka mostów” w Jadwisinie zorganizowanej przez Instytut Dróg i Mostów Politechniki Warszawskiej; konferencji przewodniczył prof. Wojciech Radomski.
W kadencji 1996 – 1998 funkcję przewodniczącego pełnił nadal prof. Wojciech Suchorzewski. Sekcja sprawowała patronat naukowy nad dwoma konferencjami w latach 1997 i 1998 z serii „Trwałe i bezpieczne nawierzchnie drogowe” odbywające się przy okazji Międzynarodowych Targów Budownictwa Drogowego AUTOSTRADA POLSKA. Ponadto sprawowała patronat naukowy nad innymi konferencjami w 1997 roku w Politechnice Szczecińskiej nt. „Diagnostyki i oceny stanu dróg” a w 1998 roku w Politechnice Poznańskiej nt. „Nowoczesne technologie w budownictwie drogowym”.
Również w 1996 roku odbyła się w Jachrance II Konferencja z serii „Estetyka mostów” pod kierunkiem prof. Wojciecha Radomskiego. W latach następnych pod jego kierunkiem konferencje te były kontynuowane w cyklu trzyletnim – III była w 1999 roku, IV w 2002 roku, V w 2005 roku, VI w 2008 roku i VII w 2011 roku. W sumie odbywały się one przez 17 lat. Po przejściu prof. Wojciech Radomskiego na emeryturę, z różnych przyczyn, zaniechano ich organizowania.
Kadencja 1999 – 2002 rozpoczęła się powołaniem nowego prezydium Sekcji w składzie:
prof. Marian Tracz – przewodniczący, prof. Witold Wołowicki, prof. Jan Kukiełka
i prof. Kazimierz Kłosek jako zastępcy przewodniczącego oraz dr Stanisław Gaca w funkcji sekretarza.
Sekcja w kadencji 1999-2002 liczyła 51 osób wraz z osobami reprezentującymi środowisko praktyków i członkami seniorami. Zakres problemowy działań Sekcji obejmował zagadnienia inżynierii drogowej, kolejowej i mostowej. Podstawową formą działalności były plenarne posiedzenia Sekcji odbywane w różnych ośrodkach naukowych, połączone z prezentacjami referatów merytorycznych i omawianiem spraw organizacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem tematów integrujących różne grupy specjalistów inżynierii komunikacyjnej. Ponadto prowadzone były bieżące konsultacje w zespołach roboczych dotyczące organizacja konferencji naukowych i naukowo-technicznych, współpracy z pismami branżowymi oraz współpracy środowiska. Ważnym elementem dyskusji w ramach Sekcji była ocena stanu kadr naukowych, kierunki, potrzeby i perspektywy rozwoju oraz zagrożenia tego rozwoju w zakresie inżynierii komunikacyjnej.
W kadencji 2003 – 2006 przewodniczącym Sekcji pozostał prof. Marian Tracz, a skład prezydium dopełniali prof. Bożysław Bogdaniuk, prof. Antoni Szydło, prof. Witold Wołowicki jako zastępcy przewodniczącego i dr hab. Stanisław Gaca jako sekretarz.
Sekcja liczyła 47 osób wraz z osobami reprezentującymi środowisko praktyków i członkami seniorami. W trakcie posiedzeń plenarnych Sekcji prezentowano aktualne prace naukowo-badawcze wykonywanych w różnych ośrodkach akademickich i instytutach resortowych. Powołano zespoły zadaniowe, które przygotowały materiałów do dyskusji nad problemami zaplecza badawczego i tematyki prac naukowych oraz rozwoju kadr naukowych. Członkowie Sekcji uczestniczyli w tworzeniu programów i selekcji referatów 5 konferencji naukowych i naukowo-technicznych.
W kadencji 2007 – 2010 pracą Sekcji kierowało prezydium w takim samym składzie, jak w kadencji 2003-2006. Sekcja liczyła 46 osób wraz z osobami reprezentującymi środowisko praktyków i członkami seniorami. Problematyka działalności Sekcji w ramach posiedzeń plenarnych była ukierunkowana na nowe grupy zagadnień, tj.: rozbudowę i przebudowę sieci drogowej; problemy planistyczne w kształtowaniu sieci; nowe technologie w drogownictwie i praktyczne problemy wykonawstwa; bezpieczeństwo ruchu i oddziaływania środowiskowe; przebudowa sieci kolejowej; koleje dużych prędkości; złożone układy konstrukcyjne mostów; nowe technologie wzmocnień konstrukcji mostowych. Sekcji opracowywała opinie i stanowiska dotyczące problemów rozwoju sieci drogowej i kolejowej. Sekcja uczestniczyła aktywnie w organizacyjnych i merytorycznych przygotowaniach cyklicznych Konferencji KILiW PAN oraz PZITB w Krynicy.
W kadencji 2011 – 2015 pracą Sekcji kierowało prezydium w składzie: dr hab. Stanisław Gaca – przewodniczący, dr hab. Jan Bień, prof. Władysław Koc i prof. Dariusz Sybilski – zastępcy przewodniczącego oraz dr hab. Jan Kępa jako sekretarz. Sekcja liczyła 53 członków wraz z osobami reprezentującymi środowisko praktyków i członkami seniorami. Działalność Sekcji wyznaczały przyjęte na początku kadencji główne cele, tj.: identyfikacja najważniejszych problemów naukowych i technicznych w poszczególnych sektorach infrastruktury transportowej (drogi, mosty, koleje); opis stanu i diagnoza potrzeb prac naukowo-badawczych wraz ze sformułowaniem ich ogólnych kierunków; przegląd nowych technologii w budownictwie komunikacyjnym i sposoby ich wspierania przez środowiska naukowe; ocena rozwoju kadry naukowej z opisem jego uwarunkowań i możliwości wspierania. W Sekcji dyskutowano także zagadnienia polityki wydawniczej oraz planów rozwoju czasopism naukowych i branżowych. Członkowie Sekcji aktywnie uczestniczyli w konsultacji Narodowego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, standardów projektowania infrastruktury drogowej oraz konsultacji założeń do przeprowadzenia konkursu w ramach wspólnego przedsięwzięcia GDDKiA i NCBiR „Rozwój Innowacji Drogowych”. Kontynuowano także wcześniejszą działalność w zakresie tworzeniu programów i selekcji referatów konferencji naukowych i naukowo-technicznych związanych z problematyką Sekcji.
W kadencji 2016 – 2019 pracą Sekcji kierowało prezydium w składzie prof. Stanisław Gaca – przewodniczący, prof. Jan Bień, prof. Piotr Radziszewski, prof. Danuta Bryja – zastępcy przewodniczącego oraz dr Mariusz Kieć jako sekretarz. Sekcja liczyła 46 członków. Ponadto na zebrania Sekcji zapraszano 12 członków seniorów. Zakres i formy pracy Sekcji były kontynuacją z poprzedniej kadencji. Dodatkowym zadaniem było opracowanie ekspertyzy odnoszącej się do propozycji działań Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa w ramach optymalizacji procesu realizacji inwestycji drogowych. Członkowie Sekcji Inżynierii Komunikacyjnej brali także udział w konsultacjach oraz opiniowaniu przepisów projektowania dróg i zarządzania infrastrukturą drogową. Siedmioro członków Sekcji uczestniczyło w pracach Rady Naukowej przy Generalnym Dyrektorze Dróg Krajowych i Autostrad dotyczących m. in. przygotowywania programu prac badawczych w ramach projektu „Rozwój Innowacji Drogowych – II”. We współpracy z Polskim Kongresem Drogowym członkowie Sekcji brali udział w spotkaniach i konferencjach poświęconych promowaniu tzw. dobrych praktyk w projektowaniu infrastruktury drogowej.
Opracowali:
prof. Antoni Szydło: okres 1952 – 1998
prof. Stanisław Gaca: okres 1999 – 2019**
* na podstawie monografii pt: „50 lat działalności Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej Polskiej Akademii Nauk”, Warszawa 2002.
** na podstawie sprawozdań Przewodniczących Sekcji prof. M. Tracza i prof. S. Gacy.